Khuất tất trong việc cất bốc 9 hài cốt liệt sĩ ở bổ xung Quảng Trị

Trong đó, 3 liệt sĩ có tên gồm: liệt sĩ Tạ Văn Tín, sinh năm 1946, hy sinh ngày 27-6-1969; liệt sĩ Nguyễn Như Hồ thuộc đơn vị Trung đoàn 48, Sư đoàn 320, hy sinh ngày 25-5-1968 quê quán Chu Dương, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây nay thuộc Hà Nội; liệt sĩ Hoàng Văn Thành, sinh năm 1942 tại xã Sơn Lâm, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang. Việc bới đào hố sâu từ 0,8 - 1m vào lòng đất để kiêng kị 9 hài cốt được thực hiện bằng tay. Từ những bất thường... Tại địa điểm khai quật, trảng cát rộng dưới tán tràm nhô giữa cánh đồng trồng lúa thôn Lâm Xuân, xã Gio Mai vẫn còn hàng chục cờ hoa tiêu và chân nhang nằm động dao. Ông Trương Hữu Bình, Bí thư Đảng ủy xã Gio Mai là người trực tiếp chỉ đạo lực lượng dân quân địa phương bảo vệ và tham dự cất bốc 9 hài cốt liệt sĩ, cho biết đó là vết tích các hố khai quật mà ngày 25-7, NHCSXH phối hợp với nhà ngoại cảm xác định và tổ chức cất bốc hài cốt 9 liệt sĩ. Theo người dẫn đầu đoàn cất bốc hài cốt xưng là “cậu Thủy” hay nhà ngoại cảm hướng dẫn từng, thì có 9 liệt sĩ được mai táng tập thể tại 3 vị trí trong khuôn viên rộng chưa đầy 30m2. Điểm thứ nhất có 5 hài cốt, điểm thứ hai có 3 hài cốt và điểm thứ ba có 1 hài cốt. Sau khi xác định như vậy, nhóm nhân công chuẩn bị cho việc đào bới do NHCSXH huy động đang sẵn sàng cho việc trên dưới, nhưng cơ quan quân sự tỉnh và huyện phong tỏa hiện trường. Ngoài lực lượng cất bốc là dân quân tự vệ, công an viên, những ai không phận sự không được phép vào khu vực này. Công việc cất bốc hài cốt do Đại tá Trần Minh Thanh, Chính ủy Bộ CHQS tỉnh Quảng Trị, trực tiếp giám sát và chỉ đạo. Tuốt luốt diễn biến việc khai quật đều được cơ quan quân sự ghi hình, chụp ảnh chi tiết. Ông Trương Hữu Bình khẳng định, vị trí nhà ngoại cảm đánh dấu có 9 hài cốt liệt sĩ vốn là ruộng lúa giáp ranh giữa xã Gio Mai và xã Gio Thành bị cát bồi lấp khá dày. Khoảng 5 đến 10 năm nay, người dân trồng tràm trên đó nên rễ cây đã bám chặt vào lòng đất, muốn đào hố sâu từ 0,8 đến 1m, đường kính 1m buộc phải dùng cuốc xẻng mới có thể đào để ngần di vật và hài cốt liệt sĩ. Nhưng thật nực cười, lực lượng cất bốc chỉ cần dùng tay cào bới mà vẫn khoét được sâu vào lòng đất. Trong đó, tại hố đào thứ nhất, ở độ sâu 1m, có nhiều rễ cây to đã bị đứt từ trước, trong đó có nhiều xương lẫn với đất nâu vàng và... Nhiều lá tràm còn tươi. Tại hố thứ hai cũng có rễ cây to đã bị đứt, vết đứt đã khô, có 4 lá tràm bị héo nằm ở độ sâu 0,7m, và cũng có nhiều xương nhỏ, bi đông còn mới… Đại tá Trần Minh Thanh phải nguy cấp tổ chức hai phiên họp đặc biệt ngay giữa hiện trường trước khi cùng đại diện các sở ban ngành địa phương lập biên bản với nội dung, hiện trường mà NHCSXH yêu cầu khai quật để cất bốc 9 hài cốt liệt sĩ. ...Đến con lạc đà chui qua lỗ kim Đại tá Trần Minh Thanh cho biết, Bộ CHQS tỉnh và Sở LĐTB-XH tỉnh Quảng Trị đã yêu cầu NHCSXH không được phép đưa 9 tiểu sành đựng các mẫu vật tìm thấy ở thôn Lâm Xuân vào nghĩa địa liệt sĩ nhà nước Đường 9 trước khi có những kết luận rõ ràng. Nhưng sáng 26-7, đông đảo cán bộ viên chức NHCSXH vẫn đưa các hài cốt này vào nghĩa trang liệt sĩ Đường 9 Quảng Trị để chôn cất. Thêm một lần nữa, các cơ quan chức năng tiếp khẳng định đây chưa hẳn là hài cốt liệt sĩ, do đó các nghi thức táng không được thực hiện mà chỉ tạm cho để các tiểu sảnh tại đây trước khi có kết quả điều tra làm rõ sự việc. Từ danh sách liệt sĩ mà đoàn lớp xác định được tính danh quê quán, phóng viên Báo SGGP đã đối chiếu hồ sơ lưu trữ của Bộ CHQS tỉnh Quảng Trị và phát hiện được tình tiết khá hài hước. Đó là liệt sĩ Tạ Văn Tín hy sinh năm 1969 tại cao điểm 420 ở miền núi, cách vị trí phát hiện ra nơi chôn cất liệt sĩ này đến gần 200km. Đặc biệt, theo một số cựu chiến binh từng tranh đấu ở chiến trận Quảng Trị, thì trong chiến tranh ác liệt chẳng thể xảy ra trường hợp liệt sĩ hy sinh năm 1969 lại táng đơn lẻ cùng 8 liệt sĩ hy sinh vào năm 1968. Ngoại giả, một nguyên tắc khi phát hiện ngôi mộ có nhiều hài cốt liệt sĩ, khi quy tập và cất bốc phải được án táng tại một ngôi mộ tập thể trong nghĩa địa. Nhưng ở đây, NHCSXH phối hợp với nhà ngoại cảm vẫn xác định và chia những mẩu xương sau khi cất bốc thành 9 bộ hài cốt liệt sĩ khác nhau. Điều thất thường nữa là, 3 bi đông nước được tìm thấy tại các hố khai quật này đều có góc nằm dưới đất giống nhau, đều không có nắp đậy. Mặt khác, tại các hố khai quật lần này không hề tìm thấy các di vật như dép, dây thắt lưng, súng đạn... Của quân nhân mà chỉ có vài chiếc cúc áo tại mỗi hố khai quật mà thôi… Ông Phan Văn Linh, Giám đốc Sở LĐTB-XH Quảng Trị, cho biết, việc bảo vệ 9 hài cốt vừa cất bốc tại thôn Lâm Xuân đang được triển khai ở cấp độ đặc biệt tại nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Đường 9 và sớm xét nghiệm ADN để có cơ sở kết luận, xử lý vụ việc. VĂN THẮNG